Her ne kadar araç üzerinde amortisör kullanımının pek çok gerekçesi varsa da, bunların en önemlilerinden birisi titreşimin elemine edilmesidir. Titreşim genliği ve frekansının insan sağlığına etkisi üzerine pek çok çalışma ve araştırma yapılmıştır. Araç tasarımında ihtiyaç duyulması üzerine ISO (Uluslararası Standartlar Enstitüsü) bir standart oluşturarak tüm araç grupları için kabul edilebilir titreşim frekans bandını 1-80 cps olarak belirlemiştir.
Aracın ağırlığı yol yüzeyine aracın aksı ve tekerlekleri vasıtası ile iletilir. Araç sabit halde iken yol ile lastikler arasındaki reaksiyon kuvveti statiktir. Araç harekete başlar başlamaz bu statik kuvvetler yol kalitesine ve yüzeyin pürüzlülüğüne bağlı olarak dinamik hale gelir. Araç yoldaki bir tümseğin veya çukurun üzerinden geçtiğinde yol yüzeyinden aracın tekerleklerine doğru bir tepki kuvveti oluşur. Tekerlek doğası gereği darbe kuvvetini kısmi olarak elemine eder ve kalan darbeyi aracın aksı yardımı ile yaylara iletir. Bundan sonra araç darbe sebebi ile yaylar üzerinde salınıma başlar. Amortisörler bu noktada devreye girer ve titreşim etkisini minimize eder. Asıl amaç konfor ve sürüş güvenliği açısından salınım sayısını 1 ila 1,5 genlik arasında sınırlamaktır.
Amortisörün performansı açısından bazı önemli elemanları aşağıdaki gibi listelenmiştir;
1. Piston Segmanı:
Piston segmanı silindir borusu ve piston valf grubu arasındaki silindir iç yüzeyinde oluşan sürtünme kuvvetlerini minimize eder. Aynı zamanda geri dönüş hareketi sırasında yağ sıyırma performansını maksimize eder. Piston segmanı dış yüzeyinde aşınma direncini arttırmak ve sürtünme katsayısını düşürmek amacı ile özel bir kaplama mevcuttur.
2. Kılavuz Burcu:
Yan yüklerin piston kolu üzerindeki olumsuz etkilerini minimize eder. Kılavuz burcu bu görevi yüzey kaplaması ve özel malzeme komposizyonu sayesinde yerine getirir.
3. Valf Grupları:
Valf grupları, amortisöre performansını vermek üzere bir araya gelen ve yay, disk ve sinter parçaların değişik kombinasyonlarından oluşan montaj gruplarıdır. Temel kural, yağın bir hacimden diğerine geçmesi esnasında direnç kuvveti oluşturmaktır. Bu sırada hareket eden piston kolunun kinetik enerjisi alt taban valfinden geçen yağ moleküllerinin sürtünme kuvvetleri tarafından emilir. Valf grupları uygulamaya ve tasarım beklentilerine bağlı olarak yaylı tip veya pullu tip olabilir. Aynı prensip hem teleskopik hem de strut tip amortisörleri için geçerlidir. Aynı zamanda düşük hız kontrollü valf grupları da mevcuttur.
4. Keçe:
Keçe sürtünme kuvvetlerini azaltır ve yüksek sıcaklık koşullarında gazı içeride tutmayı sağlar. Değişik uygulamalar için tek dudaklı ve çok dudaklı keçe çeşitleri mevcuttur.
5. Piston Kolu:
Piston kolu amortisörün en uzun üretim prosesine sahip parçasıdır. Çeşitli kesme, işleme ve diş açma operasyonlarından sonra piston kolları indiksiyon yöntemi ile sertleştirilir ve piston kolu yüzeyine dayanım ve pürüzsüzlük anlamında maksimum yüzey kalitesi kazandormak üzere tam otomatik kaplama hattında sert krom kaplanır.
Amortisörleri karakteristik ölçüleri ürün tipine bağlı olarak aşağıdaki gibi gösterilebilir;
Teleskopikler için:
- Toz borusu çapı (Toz borusu metal veya plastik olabilir)
- Gövde borusu çapı
- Piston kolu çapı
- Bağlantı tipi (yüzük veya saplama) ve ilgili ölçüleri.
Strut amortisörler için:
- Piston kolu çapı
- Gövde borusu çapı
- Bağlantı braketlerinin şekli ve ölçüleri (Yay çanağı ve alt bağlantı braketi)
- Saplama diş ölçüsü.